Betaald en onbetaald verlof: wat is het verschil en hoe werkt het?

Verlof is een belangrijk onderdeel van de werk-privébalans, maar niet iedereen weet precies hoe verlof werkt. Wat is het verschil tussen betaald en onbetaald verlof? Hoe bereken je verlofuren? En welke regels en wetten zijn van toepassing?

‍

In deze blog leggen we het allemaal uit en geven we praktische tips om verlof effectief te beheren.

Soorten verlof en de verschillen

Er zijn verschillende soorten verlof, elk met hun eigen kenmerken. Hier maken we onderscheid tussen betaald, bijzonder of buitengewoon en onbetaald verlof. Bij alle soorten verlof geldt dat deze in overleg met de werkgever opgenomen kunnen worden.
‍

Betaald verlof

Bij betaald verlof ontvang je salaris terwijl je afwezig bent. Voorbeelden hiervan zijn:
‍

• Vakantiedagen: Hier heeft de werknemer recht op ontspanning en rust. Als medewerker ontvang je hier 100% van je loon doorbetaald.
  ‍
• Ziekteverlof: Tijdens ziekte ontvang je minimaal 70% van je loon uitbetaald.
  ‍
• Zwangerschaps- of bevallingsverlof: In de periode voor de geboorte van je kind kun je met zwangerschapsverlof gaan als moeder. Zodra het kind geboren is, wordt dit omgezet naar bevallingsverlof. In beide gevallen wordt er 100% van het loon uitbetaald.
  ‍
• Calamiteitenverlof of kort verzuimverlof: Voor noodgevallen, zoals een ziek kind dat opgehaald moet worden van school of een sterfgeval in de familie.
  ‍

Bijzonder verlof

Afhankelijk van je cao of arbeidsovereenkomst kun je verlof opnemen voor situaties zoals een huwelijk, overlijden van een familielid, verhuizing of examens. Check je cao of arbeidsovereenkomst om te zien welke regels voor jou gelden.
‍

Onbetaald verlof

Bij onbetaald verlof ontvang je geen salaris. Daarnaast heeft onbetaald verlof vaak invloed op je pensioenopbouw en vakantiedagen. Dit verlof wordt vaak gebruikt voor:
‍

• Zorgverlof: Tijd om voor een ziek familielid te zorgen.
  ‍
• Ouderschapsverlof: Naast het betaalde deel kun je extra onbetaald verlof opnemen.
  ‍
• Sabbatical: Tijd voor persoonlijke ontwikkeling of reizen.
  ‍

💡 Lees meer over de gevolgen van onbetaald verlof
‍

Verderop in deze blog lees je meer over onbetaald verlof.
‍

Wat is ouderschapsverlof?

Werknemers hebben recht op 26 weken ouderschapsverlof om zich aan de nieuwe gezinssituatie aan te passen. Hiervan zijn 9 weken gedeeltelijk betaald en 17 weken onbetaald. Er zijn dus twee vormen van ouderschapsverlof: betaald en onbetaald.
‍

Ouderschapsverlof in 2025

In 2025 blijft betaald ouderschapsverlof een belangrijk onderwerp. Sinds de invoering van de Wet betaald ouderschapsverlof in 2022, zien we steeds meer ouders (vooral vaders) die gebruik maken van deze regeling.
‍

Belangrijke punten voor werkgevers

• Toename aanvragen: Het aantal aanvragen voor ouderschapsverlof blijft stijgen, vooral onder vaders (40% van de aanvragen in 2023).
  ‍
• Financiële drempel: Laagopgeleide ouders maken minder gebruik van verlof, deels door de uitkering van slechts 70% van het dagloon.
  ‍
• Uitdagingen voor werkgevers: De stijging van het aantal verlofaanvragen vraagt om flexibele oplossingen voor vervangingen en werktijden.

Wat kunnen werkgevers doen?

• Zorg voor tijdelijke vervangers of flexibele werkschema’s.
  ‍
• Overweeg het aanbieden van opleidingsmogelijkheden voor interne vervangingen.
  ‍
• Volg mogelijke wijzigingen in de wetgeving, die het verlofstelsel eenvoudiger kunnen maken.
  ‍

Betaald ouderschapsverlof biedt kansen voor werknemers om werk en privé beter te combineren, maar vraagt van werkgevers om vooruit te denken in personeelsplanning.
‍

💡 Lees hier meer over o.a. het aanvragen van ouderschapsverlof

Hoe bereken je verlofuren?

‍

Wettelijk gezien heb je als werknemer recht op een aantal verlofuren. Dit aantal uren komt neer op 4 keer het aantal uren dat je per week werkt. Hieronder zie je een voorbeeld hoe je het verlof uitrekent van medewerkers die fulltime en parttime werken.
‍

Full-time dienstverband

Neem bijvoorbeeld Janneke, zij werkt bij een accountantsbureau. Janneke werkt in loondienst 40 uur per week. Dat betekent dat Janneke recht heeft op 160 wettelijke verlof uren per jaar.

Part-time dienstverband

Peter werkt parttime bij een ICT adviesbureau voor 18 uur in de week. Dat betekent dat hij bij deze werkgever recht heeft op 72 verlof uren per jaar.

Als er meer vakantiedagen opgebouwd worden dan het wettelijke aantal, hebben we het over ‘bovenwettelijke’ vakantiedagen. In de CAO of arbeidsovereenkomst worden de afspraken hierover verder vastgelegd.

Welke regels en wetten zijn er voor het aanvragen van verlof?

Als werkgever en werknemer zijn er een aantal regels waar je aan moet voldoen wat betreft het aanvragen van verlof. Hier zijn een aantal belangrijke punten om rekening mee te houden.
‍

• Als werkgever de verlofaanvraag weigeren: Als werkgever ben je verplicht om binnen 2 weken te reageren op de schriftelijke verlofaanvraag van je medewerkers. De aanvraag mag alleen geweigerd worden bij gewichtige redenen of als de afwezigheid van de medewerker de bedrijfsvoering extreem verstoort.
  ‍
• Ziek tijdens mijn verlof: Zodra je ziek wordt tijdens je vakantie, geef dit dan direct door aan je werkgever. Deze dagen worden dan niet als vakantiedagen geregistreerd, maar als ziektedagen. De overige vakantiedagen kun je in overleg met je werkgever op een ander moment opnemen.
  ‍
• Verlofuren meenemen naar volgend jaar: Wettelijke vakantiedagen moeten vóór 1 juli van het volgende jaar worden opgenomen, tenzij anders afgesproken. Bovenwettelijke verlofuren via de cao of arbeidsovereenkomst kunnen afwijkende regels hebben.
  ‍
• Verlof opnemen tijdens ziekte: Tijdens ziekte bouw je alsnog wettelijke vakantiedagen op. Als je tijdens ziekte verlof wilt opnemen, kan dit alleen in overleg met je werkgever.

‍

Verlofsaldo aan het einde van het jaar

Aan het einde van het jaar is het belangrijk om het verlofsaldo van je medewerkers goed bij te werken. Dit heeft invloed op de werkplanning, financiële begrotingen en voorkomt verrassingen. Een goede voorbereiding op 2025 zorgt ervoor dat alle verlofdagen goed zijn geregistreerd en dat je medewerkers weten waar ze aan toe zijn.

‍

Waarom is het belangrijk om het verlofsaldo bij te werken?

Aan het eind van het jaar kunnen er verschillende zaken zijn die het verlofsaldo beïnvloeden:
‍

• Niet opgenomen verlofdagen: Wettelijke vakantiedagen moeten vaak vóór 1 juli van het volgende jaar worden opgenomen, tenzij anders afgesproken.
  ‍
• Bijzonder verlof of ouderschapsverlof: Het opnemen van betaald of onbetaald verlof kan je saldo in de laatste maanden beïnvloeden.
  ‍
• Verlofdagen overdragen of vervallen: Controleer of er verlofdagen overgedragen moeten worden naar het nieuwe jaar, of dat dagen vervallen.

‍

Dit moet je als werkgever doen met verlofsaldo aan het eind van het jaar

Dit moet je als werkgever doen met verlofsaldo aan het eind van het jaar.
‍

• Controleer de verlofdagen: Zorg ervoor dat alle verlofdagen goed zijn geregistreerd, inclusief bijzonder verlof en ouderschapsverlof.
  ‍
• Bereken het resterende saldo: Werk het saldo bij en communiceer dit met je medewerkers. Zorg ervoor dat overgebleven vakantiedagen goed in beeld zijn.
  ‍
• Maak afspraken over het overdragen van dagen: Bespreek met je medewerkers of niet-opgenomen verlof wordt overgedragen naar 2025. Dit voorkomt onverwachte kosten of misverstanden.
  ‍
• Informeer over vervaltermijnen: Laat medewerkers weten of en wanneer hun vakantiedagen vervallen, zodat ze tijdig kunnen plannen.

‍

Verlofsaldo en onbetaald verlof

Bij onbetaald verlof wordt geen vakantiedagen opgebouwd. Dit kan het resterende saldo beïnvloeden, vooral als medewerkers langdurig onbetaald verlof hebben opgenomen. Dit kan leiden tot minder verlofuren beschikbaar aan het eind van het jaar.

Door je verlofsaldo op tijd bij te werken, zorg je voor een soepel verloop van het verlofbeheer in 2025. Zo voorkom je problemen en ben je goed voorbereid voor het komende jaar.

Onbetaald verlof of vakantiedagen kopen?

Twijfel je tussen het opnemen van onbetaald verlof of het kopen van extra vakantiedagen? We leggen je graag uit welke optie het beste past bij jouw persoonlijke situatie en behoeften.
‍

Onbetaald verlof

Bij onbetaald verlof neem je vrij zonder dat je salaris wordt doorbetaald. Dit is vaak een optie voor langere afwezigheid.
‍

Hoe werkt dat, onbetaald verlof opnemen?

Het aanvragen van onbetaald verlof gebeurt altijd in overleg met je werkgever. Samen maken jullie afspraken over de duur van het verlof. Ook maken jullie afspraken over je terugkeer. Er zijn geen wettelijke regels over hoe lang onbetaald verlof mag duren, dit wordt onderling afgesproken.
‍

Let er op dat onbetaald verlof invloed kan hebben op een aantal zaken, namelijk:
‍

• Je pensioen
• Toeslagen die je ontvangt bij je veranderende inkomen
• Gemeentelijke belastingen
• Tijdens onbetaald verlof bouw je geen vakantiedagen op

Extra vakantiedagen kopen

Bij het kopen van vakantiedagen betaal je voor extra verlof bovenop je vakantiedagen. Of je extra vakantiedagen kunt bijkopen, hangt af van de regels in je cao of arbeidsovereenkomst.
‍

Als extra vakantiedagen kopen een mogelijkheid is bij jouw werkgever, vraag je deze schriftelijk aan. Je werkgever kan dit verzoek alleen weigeren als jouw aanwezigheid voor problemen zorgt.
‍

De kosten voor een extra vakantiedag worden vaak verrekend door:

• Inhouding op je loon
• Inhouding op je vakantiegeld
• Inhouding op je 13e maand of eindejaarsbonus.
  ‍

Controleer altijd je cao of arbeidsovereenkomsten voor specifieke afspraken.

Tips voor verlof voor werkgevers en werknemers

Een goed verlofbeleid is essentieel voor zowel werkgevers als werknemers. Hier zijn enkele praktische tips om verlof soepel te laten verlopen:

Voor werknemers

• Plan je verlof op tijd: Dien je verlofaanvraag vroeg in om teleurstellingen te voorkomen, vooral tijdens drukke periodes.
  ‍
• Houd je verlofsaldo bij: Gebruik een tool zoals TimeChimp om altijd inzicht te hebben in je beschikbare dagen.
  ‍
• Communiceer duidelijk: Bespreek je plannen en eventuele bijzondere omstandigheden tijdig met je werkgever.

Voor werkgevers

• Maak verlofregels transparant: Zorg dat alle medewerkers weten hoe verlofaanvragen worden behandeld en wat de spelregels zijn.
  ‍
• Houd rekening met piekperiodes: Zorg dat er altijd voldoende personeel beschikbaar is tijdens drukke periodes.
  ‍
• Gebruik een verlofmanagementtool: Tools zoals TimeChimp maken het makkelijker om aanvragen te beheren en overzicht te houden, zowel voor kleine als grote teams.

TimeChimp: de oplossing voor verlofbeheer

Met TimeChimp kun je verlofregistratie eenvoudig digitaliseren en overzichtelijk maken. Je kunt:
‍

• Verlofaanvragen en goedkeuringen stroomlijnen.
• Altijd inzicht hebben in de beschikbaarheid van je team.
• Verlofregels en saldo’s automatisch toepassen.
  ‍

💡 Bekijk hier hoe TimeChimp verlofbeheer eenvoudig maakt.

Conclusie

Verlof speelt een cruciale rol in het welzijn van werknemers en de efficiëntie binnen organisaties. In deze blog hebben we besproken wat de verschillen zijn tussen betaald, bijzonder en onbetaald verlof, en hoe je deze verlofvormen kunt toepassen en beheren. Ook hebben we handige tips gedeeld voor zowel werknemers als werkgevers om verlof soepel te regelen.
‍

Een goed verlofbeleid zorgt voor tevreden werknemers en een soepel lopende organisatie. Wil je verlofbeheer eenvoudiger en efficiënter maken? Probeer TimeChimp gratis en ontdek hoe je tijd bespaart en inzicht creëert!

‍