De wet DBA geldt vanaf 1 januari 2025: dit moet jij weten
Vanaf 1 januari 2025 start de Belastingdienst met het handhaven van de Wet DBA. Dit vraagt om actie van zowel zzp’ers als opdrachtgevers om risico’s, zoals boetes en naheffingen, te voorkomen.
In deze blog bespreken we wat de DBA wet precies inhoudt, waarom deze wordt gehandhaafd, en hoe je je kunt voorbereiden op deze veranderingen.
Wat is de Wet DBA en waarom is dit belangrijk?
De Wet DBA werd in 2016 ingevoerd als opvolger van de VAR-verklaring (Verklaring Arbeidsrelatie). Het doel van de wet is om schijnzelfstandigheid te voorkomen en duidelijkheid te bieden over de arbeidsrelatie tussen opdrachtgever en zzp’er. Dit is belangrijk omdat in veel gevallen zelfstandigen worden ingezet waar eigenlijk sprake is van een dienstbetrekking.
Waarom wordt de Wet DBA gehandhaafd?
Het kabinet wil een gelijk speelveld creëren op de arbeidsmarkt. Met de handhaving van de Wet DBA 2025 wordt er strenger opgetreden tegen schijnzelfstandigheid, zodat sociale premies en belastingen correct worden afgedragen.
Het werken als zelfstandige biedt voordelen voor zowel de zzp’er als de opdrachtgever, mede vanwege fiscale voordelen die hiermee gepaard gaan:
- Voor de opdrachtgever: Er is geen verplichting om sociale premies en loonheffingen af te dragen, zoals dat wel geldt bij werknemers in loondienst.
- Voor de zzp’er: Zelfstandigen kunnen gebruikmaken van belastingvoordelen zoals de zelfstandigenaftrek, de mkb-winstvrijstelling en andere relevante aftrekposten, wat hun netto-inkomen gunstig beïnvloedt.
Vanaf 1 januari 2025 eindigt het handhavingsmoratorium Wet DBA. Dit betekent dat de Belastingdienst volledig zal controleren en handhaven. Zowel zzp’ers als opdrachtgevers kunnen boetes en naheffingen verwachten als zij niet aan de wet voldoen.
💡 Lees hier meer over hoe de wet DBA er per 1 januari uitziet
Wat betekent de Wet DBA voor zzp’ers en opdrachtgevers?
De Wet DBA heeft gevolgen voor zowel zzp’ers als opdrachtgevers. Waar zzp’ers hun zelfstandigheid moeten aantonen, zijn opdrachtgevers verantwoordelijk voor het beoordelen van de arbeidsrelatie. Het niet naleven van de regels kan leiden tot boetes, naheffingen en juridische complicaties. Hier lees je hoe beide partijen zich kunnen voorbereiden om risico’s te vermijden.
Voor zzp’ers
- Contracten: Als zzp’er moet je zorgen dat overeenkomsten overeenkomen met de werkelijke situatie. Dit betekent bijvoorbeeld dat er geen sprake mag zijn van een gezagsverhouding.
- Risico’s vermijden: Werk met meerdere opdrachtgevers en zorg dat je zichtbaar zelfstandig opereert.
Voor opdrachtgevers
- Beoordeling arbeidsrelatie: Controleer of je zzp’ers inzet op een manier die past bij zelfstandigheid.
De afschaffing van het handhavingsmoratorium
Per 1 januari 2025 wordt het handhavingsmoratorium Wet DBA opgeheven, wat betekent dat de Belastingdienst vanaf dat moment volledig zal handhaven op schijnzelfstandigheid. Dit houdt in dat zowel zzp’ers als opdrachtgevers hun arbeidsrelaties zorgvuldig moeten beoordelen en, indien nodig, aanpassen om boetes en naheffingen te voorkomen.
Wat betekent dit concreet?
- Beoordeling van alle arbeidsrelaties: De Belastingdienst zal actief controleren of de samenwerking tussen opdrachtgevers en zzp’ers voldoet aan de criteria voor zelfstandigheid. Dit betekent dat er geen sprake mag zijn van een gezagsverhouding, verplichte persoonlijke arbeid of loonbetalingen die wijzen op een dienstbetrekking.
- Gevolgen bij overtredingen: Indien wordt vastgesteld dat er sprake is van schijnzelfstandigheid, kunnen zowel zzp’ers als opdrachtgevers geconfronteerd worden met naheffingen en boetes. De Belastingdienst kan correcties met terugwerkende kracht opleggen tot maximaal vijf jaar, afhankelijk van de situatie.
Overgangsperiode van één jaar
Om bedrijven en zzp’ers de gelegenheid te geven zich aan te passen, geldt er een overgangsperiode van één jaar. In deze periode worden geen vergrijpboetes opgelegd, mits kan worden aangetoond dat er stappen worden ondernomen om schijnzelfstandigheid te voorkomen.
Aanbevelingen voor zzp’ers en opdrachtgevers
Door proactief te handelen en de arbeidsrelaties tijdig te evalueren, kunnen zowel zzp’ers als opdrachtgevers zich voorbereiden op de volledige handhaving van de Wet DBA en de bijbehorende verplichtingen vanaf 1 januari 2025. Dit zijn punten waar je als zzp’er en opdrachtgever alvast naar kunt kijken.
- Evaluatie van contracten: Zorg dat overeenkomsten de feitelijke werksituatie correct weergeven en voldoen aan de criteria voor zelfstandigheid.
- Gebruik van modelovereenkomsten: Hoewel de Belastingdienst geen nieuwe modelovereenkomsten meer goedkeurt, blijven bestaande overeenkomsten geldig tot hun einddatum. Het is echter essentieel dat de praktijk overeenkomt met wat in de overeenkomst staat. Hierover later meer.
- Continu overleg: Blijf in gesprek met opdrachtgevers en opdrachtnemers om zeker te stellen dat de samenwerking voldoet aan de wettelijke eisen en pas deze indien nodig aan.
De toekomst van de modelovereenkomst
Per 1 januari 2025 zal de Belastingdienst de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (Wet DBA) volledig handhaven. Dit betekent dat zowel zzp’ers als opdrachtgevers verantwoordelijk zijn voor het correct vastleggen en naleven van hun arbeidsrelaties. Een veelgebruikt instrument hiervoor is de modelovereenkomst.
Huidige status van modelovereenkomsten
- Geen nieuwe goedkeuringen: Sinds 6 september 2024 keurt de Belastingdienst geen nieuwe modelovereenkomsten meer goed. Dit besluit is genomen omdat dergelijke overeenkomsten geen volledige zekerheid bieden over het werken buiten dienstverband; de feitelijke uitvoering van het werk is bepalend.
- Bestaande overeenkomsten: Lopende modelovereenkomsten blijven geldig tot hun specifieke einddatum. Voor sommige sectoren, zoals de huisartsenzorg, zijn deze overeenkomsten geldig tot 30 september 2026.
Belangrijke overwegingen
- Feitelijke uitvoering: Het is essentieel dat de praktijk overeenkomt met wat in de modelovereenkomst is vastgelegd. De Belastingdienst beoordeelt altijd de feitelijke werksituatie.
- Toekomstige ontwikkelingen: Hoewel huidige modelovereenkomsten tot hun einddatum gebruikt kunnen worden, is het raadzaam om op de hoogte te blijven van nieuwe regelgeving en mogelijke alternatieven voor het vastleggen van arbeidsrelaties.
Kortom, hoewel bestaande modelovereenkomsten voorlopig nog geldig zijn, is het cruciaal om de feitelijke uitvoering van de werkzaamheden hiermee in overeenstemming te brengen en alert te blijven op toekomstige wijzigingen in de wet- en regelgeving.
Vanaf 1 januari 2025: boetes en handhaving
Vanaf 2025 wordt de handhaving van de Wet DBA een serieuze zaak. De Belastingdienst zal actief controleren op schijnzelfstandigheid en misstanden in arbeidsrelaties. Hieronder lees je wat dit betekent en hoe je hiermee kunt omgaan.
Hoe werkt de handhaving?
De Belastingdienst controleert opdrachtgevers en zzp’ers om vast te stellen of arbeidsrelaties voldoen aan de regels. Dit gebeurt onder andere via een zogeheten boekenonderzoek, waarbij de administratie van de opdrachtgever wordt geanalyseerd. Tijdens een onderzoek kan de Belastingdienst vaststellen dat een arbeidsrelatie niet correct is ingericht en dat er aanpassingen nodig zijn.
Kwaadwillendheid
Op dit moment kan de Belastingdienst al boetes opleggen aan opdrachtgevers die als 'kwaadwillend' worden beschouwd. Dit betekent dat er sprake is van situaties zoals:
- Een (fictieve) dienstbetrekking.
- Overduidelijke schijnzelfstandigheid.
- Opzettelijk handelen om zelfstandigheid te simuleren.
Wanneer bij een controle wordt vastgesteld dat er toch sprake is van een dienstbetrekking, geeft de Belastingdienst aanwijzingen om dit te corrigeren. Opdrachtgevers hebben hiervoor een periode van drie maanden om de samenwerking aan te passen.
Beoordelingscriteria
De Belastingdienst kijkt bij controles naar de volgende aspecten van de samenwerking:
- Is er sprake van een gezagsverhouding?
- Is er een verplichting om persoonlijk arbeid te verrichten?
- Hoe is de beloning geregeld?
Door samenwerkingen tijdig aan te passen aan de regels van de Wet DBA, kunnen opdrachtgevers en zzp’ers boetes en naheffingen voorkomen.
Boetes en naheffingen
Bij overtreding van de regels kunnen de volgende sancties worden opgelegd:
- Voor opdrachtgevers:
- Naheffingen van loonbelasting en sociale premies.
- Mogelijke boetes als blijkt dat er sprake is van schijnzelfstandigheid.
💡 Bereken of iemand in loondienst of zzp’er het beste past met deze tool.
- Voor zzp’ers:
- Boetes bij misbruik van de zelfstandige status.
- Mogelijke terugbetaling van ontvangen belastingvoordelen.
Overgangsperiode in 2025
Het jaar 2025 geldt als een overgangsperiode waarin geen vergrijpboetes worden opgelegd, mits:
- Beide partijen aantonen dat zij stappen ondernemen om te voldoen aan de regels.
- Er een duidelijke inspanning zichtbaar is om schijnzelfstandigheid te voorkomen.
Met een helder begrip van hoe de handhaving werkt en wat de gevolgen zijn, kun je stappen zetten om risico’s te vermijden. Zorg dat je arbeidsrelatie transparant en in lijn met de Wet DBA is, zodat je zonder zorgen 2025 kunt ingaan.
Hoe ga je als zzp’er om met de Wet DBA?
De handhaving van de Wet DBA vanaf 2025 vraagt om een voorbereiding van zzp’ers. Het is belangrijk om je werkwijze, overeenkomsten en administratie kritisch te beoordelen om te voldoen aan de eisen voor zelfstandigheid.
Hieronder bespreken we praktische tips en mogelijke alternatieven om risico’s zoals boetes of naheffingen te vermijden. Hiermee zorg je ervoor dat je als zzp’er goed voorbereid bent op de veranderingen.
Tips voor zzp’ers
- Werk met meerdere opdrachtgevers: Hiermee toon je aan dat je geen werknemer bent.
- Wees voorbereid op controles: Zorg dat je administratie op orde is en voldoe aan de criteria voor zelfstandigheid.
Wat zijn de alternatieven?
Overweeg juridisch advies als je twijfelt of jouw werkwijze voldoet aan de eisen van de Wet DBA.
Conclusie
De Wet DBA brengt vanaf 2025 grote veranderingen met zich mee voor zzp’ers en opdrachtgevers. Door nu actie te ondernemen, kun je boetes en naheffingen voorkomen. Zorg dat je arbeidsrelaties en contracten voldoen aan de eisen van de wet, en blijf op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen.
Wil je zeker weten dat jouw samenwerking voldoet aan de regels? Neem contact met ons op voor advies over hoe je de data in TimeChimp kunt gebruiken om een controle uit te voeren op freelance medewerkers.
onze nieuwsbrief
met TimeChimp
en boost je productiviteit.
Krijg controle over je urenregistratie
