Arbeidstijdenwet 2025: alles over de regels van werktijden

De Arbeidstijdenwet stelt regels vast over werktijden, pauzes en rust om te zorgen voor een gezonde werk-privé balans. In deze blog lees je wat de wet precies inhoudt en welke groepen werknemers onder specifieke regels vallen.

Wat is de Arbeidstijdenwet?

De Arbeidstijdenwet is een wet, ontworpen om jouw werk-privé balans te beschermen. De regels zorgen ervoor dat je niet overwerkt raakt en geven duidelijke richtlijnen over hoeveel je mag werken en hoe lang je mag rusten. Daarnaast staan er in deze wet specifieke regels voor groepen zoals jongeren, ouderen, zwangere vrouwen en werknemers in bepaalde sectoren.

Waarom bestaat de arbeidstijdenwet?

Deze wet bestaat om de gezondheid, veiligheid en het welzijn van medewerkers te beschermen. Door grenzen te stellen aan werktijden en verplichtingen voor rusttijden, kan voorkomen worden dat medewerkers te lang achter elkaar werken. Dit kan zorgen voor fysieke en mentale uitputting.

Voordelen voor werkgevers

Tevreden werknemers zijn de drijfveer van een succesvol bedrijf. Als je als werknemer aandacht besteed aan de werk-privé balans van je medewerkers, pluk je hier al snel de vruchten van:
‍

• Minder ziekteverzuim door een gezonde werkcultuur
• Hogere productiviteit door beter motivatie
• Een sterke reputatie als aantrekkelijke werkgever
• Loyale medewerkers, wat personeelsverloop vermindert

Verplichtingen voor werkgevers

Als werkgever heb je een aantal verplichtingen waar je je aan moet houden vanuit de arbeidstijdenwet:
‍

• De gewerkte uren moeten bijgehouden worden
• Het rooster moet schriftelijk vastgelegd worden en elke medewerker moet dit in kunnen zien
• Er moet rekening gehouden worden met persoonlijke omstandigheden van de medewerkers.
• Veranderingen in het rooster moeten op tijd worden doorgegeven, tenminste 28 dagen van tevoren als hier geen andere afspraken over zijn gemaakt.

‍

Werktijden volgens de arbeidstijdenwet

De arbeidstijdenwet werktijden stelt duidelijke grenzen aan de werktijden van medewerkers van 18 jaar of ouder. Deze regels bieden houvast voor zowel werkgevers als werknemers en zijn bedoeld om de arbeidsomstandigheden te verbeteren.

De belangrijkste richtlijnen zijn:
‍

• Maximaal 12 uur per dienst.
• Maximaal 60 uur per week.
• Over een periode van 4 weken gemiddeld niet meer dan 55 uur per week.
• Over een periode van 16 weken gemiddeld niet meer dan 48 uur per week.
  ‍

Werknemers kunnen, afhankelijk van hun sector, ook nog specifieke werktijden afspraken maken via een cao of collectieve regeling.

‍

Pauzes in de arbeidstijdenwet

Ook de pauzes zijn in de arbeidstijdenwet opgenomen. Pauzes zijn belangrijk voor herstel en concentratie. Deze regels zijn:
‍

• Na 5,5 uur werken heb je recht op minimaal 30 minuten pauze, eventueel opgesplitst in 2 keer een kwartier.
• Bij werkdagen langer dan 10 uur heb je recht op minimaal 45 minuten pauze, eventueel opgesplitst in 3 kwartieren.
• Als werknemer mag je je werkdag niet beginnen of eindigen met een pauze, pauzes zijn bedoeld als onderbreking van je werktijd.
  ‍

💡 Pauzes worden niet als werktijd gerekend, tenzij in de CAO is afgesproken dat loon wordt doorbetaald in de pauzes.

‍

Rusttijden volgens de arbeidstijdenwet

De rusttijden arbeidstijdenwet zorgen er voor dat werknemers genoeg tijd hebben om te herstellen na hun werkdag.
‍

• Na een werkdag geldt een minimale rustperiode van 11 uur. Één keer per 7 dagen mag deze verkort worden tot 8 uur.
• Per week hebben werknemers recht op 36 uur aaneengesloten rusttijd.
• Deze wekelijkse rust mag ook over 14 dagen worden verspreid, mits er in die periode van 14 dagen minimaal 72 uur rust is, verdeeld over ten minste twee periodes van elk minimaal 32 uur.

Nachtdiensten arbeidstijdenwet

Werken in de nacht brengt extra uitdagingen met zich mee. Om de gezondheid van de medewerkers te beschermen, gelden er strikte regels voor nachtdiensten in de arbeidstijdenwet.

‍Wanneer is er sprake van een nachtdienst?

‍Een nachtdienst wordt specifiek gedefinieerd op basis van de werktijden. Dit zijn de belangrijkste criteria:

‍

• Als een medewerker minstens een uur werkt tussen 00.00 en 06.00 is er sprake van nachtwerk.
• Een nachtdienst mag maximaal 10 uur duren, in uitzonderlijke gevallen mag dit 12 uur duren.

Aantal nachtdiensten per jaar

‍Er zijn limieten gesteld aan het aantal nachtdiensten dat een medewerker per jaar mag draaien. De regels zijn als volgt:
‍

• Werknemers mogen per jaar maximaal 117 nachtdiensten draaien.
• In speciale gevallen mag dit oplopen tot 140 nachtdiensten.
• Werken je medewerkers altijd ‘s nachts? Vraag dan een Ontheffing permanente nachtarbeid aan. Hiermee mogen zij maximaal 260 nachtdiensten per jaar draaien.

Rust na een nachtdienst

‍Om fysieke en mentale belasting te verminderen, gelden er verplichte rusttijden na een nachtdienst. Dit zijn de belangrijkste regels:
‍

• Na een nachtdienst van 10 uur geldt een minimale rusttijd van 14 uur. Bij uitzondering mag dit 1 keer per week worden ingekort tot 8 uur.
• Na een nachtdienst van 12 uur is minimaal 12 uur rust verplicht.
• Na 3 aaneengesloten nachtdiensten geldt een verplichte rusttijd van minimaal 46 uur.

‍

Uitzonderingen voor nachtdiensten

‍Niet iedereen mag of moet nachtdiensten draaien. Hier zijn de belangrijkste uitzonderingen:
‍

• Zwangere werknemers mogen niet verplicht worden om nachtdiensten te draaien.
• Jongeren onder de 18 jaar mogen geen nachtdiensten werken.
• Deze regels gelden ook voor zzp’ers.

Uitzonderingen op de arbeidstijdenwet

Voor sommige beroepsgroepen en situaties gelden afwijkende regels voor de arbeidstijden. Voor werknemers van een aantal beroepen en sectoren mogen de algemene regels voor de arbeids- en rusttijden overtreden worden. Denk dan bijvoorbeeld aan mensen die in de zorg, mijnbouw of de vervoerssector werken.

De Rijksoverheid geeft hier meer informatie over.

Jongeren onder de 18 jaar

De regels van de arbeidstijden wet voor jongeren onder de 15 jaar zijn zeer strikt:
‍

• Het werk mag alleen licht en niet belastend zijn, denk dan bijvoorbeeld aan vakkenvullen of oppassen.
• Jongeren mogen maximaal 2 uur op een schooldag en 12 uur tijdens schoolweken werken.
• Er mag niet op zondag gewerkt worden of na 19.00.
  ‍

Voor jongeren vanaf 15 jaar gelden de volgende regels:
‍

• Maximaal 8 uur per dag en 40 uur per week tijdens vakanties.
• Geen nachtdiensten of zwaar fysiek werk.

Medewerkers van 55 jaar of ouder

In de arbeidstijdenwet staan geen specifieke regels voor medewerkers van 55 jaar of ouder. Het kan wel zo zijn dat hier in de CAO of jouw contract afspraken gemaakt zijn over bijvoorbeeld de verplichting tot nachtdiensten.

De CNV geeft een overzicht van CAO’s die specifieke afspraken hebben gemaakt wat betreft de arbeidstijdenwet en nachtdiensten als je 55 jaar of ouder bent.

‍

Hoe een urenregistratietool kan helpen

Een urenregistratietool maakt het eenvoudig om gewerkte uren, pauzes en rusttijden nauwkeurig bij te houden. Dit zorgt ervoor dat:
‍

• Je altijd voldoet aan de regels van de arbeidstijdenwet.
• Medewerkers inzichten krijgen in hun eigen werktijden.
• Je bijdraagt aan een betere werk-privébalans.

Overtreden van de arbeidstijdenwet

Als je merkt dat je werkgever de regels van de arbeidstijdenwet niet volgt, zijn er een aantal stappen die je kunt ondernemen:
‍

• Praat erover: Bespreek het met je werkgever. Soms gaat het om een misverstand dat makkelijk opgelost kan worden.
• Meld het intern: Neem contact op met de HR-afdeling of personeelsvertegenwoordiging. Zij kunnen kijken wat er misgaat en of er samen tot een oplossing gekomen kan worden.
• Vraag hulp: Neem contact op met een vakbond of een juridisch adviseur als je het probleem niet zelf kunt oplossen.
  ‍

Door actie te ondernemen, help je niet alleen jezelf, maar ook je collega’s en zorg je voor een betere werkomgeving.

Conclusie

De Arbeidstijdenwet zorgt voor duidelijke regels rond werktijden, pauzes en rust. Dit voorkomt overbelasting en zorgt voor een gezonde werk-privébalans. Of je nu jong bent of ervaren, deze wet beschermt je rechten en draagt bij aan een betere werkomgeving.

‍

Start jouw gratis proefperiode

Het bijhouden van gewerkte uren en pauzes is essentieel om te voldoen aan de Arbeidstijdenwet.

Probeer TimeChimp nu 14 dagen gratis en ontdek hoe dit je helpt om tijd eenvoudig te registreren en inzicht te krijgen in werktijden en rusttijden.